ستون فقرات انسان به طور طبیعی دارای انحنای S شکل است که باعث حفظ تعادل و پایداری بدن می‌شود. اما زمانی که این انحنا در ناحیه کمری بیش از حد افزایش یابد، به آن لوردوز یا هایپرلوردوزیس گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به درد، خستگی عضلانی، اختلال در وضعیت ایستادن یا راه رفتن و در مواردی، آسیب به دیسک‌های بین‌مهره‌ای شود.
لوردوز چیست؟
افزایش غیرطبیعی قوس کمر به سمت داخل
لوردوز به حالتی گفته می‌شود که در آن، ستون فقرات کمری (ناحیه پایین کمر) بیش از اندازه به جلو منحنی می‌شود. این قوس اضافی باعث می‌شود لگن به سمت جلو چرخیده و شکم نیز به‌صورت غیرطبیعی بیرون‌زده به نظر برسد.
چه عواملی باعث ایجاد لوردوز می‌شوند؟
علت‌های مختلفی ممکن است باعث بروز یا تشدید لوردوز شوند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- ضعف عضلات شکم و پشت
- اضافه‌وزن یا چاقی شکمی
- ناهنجاری‌های مادرزادی ستون فقرات
- صافی کف پا یا مشکلات زنجیره حرکتی
- بارداری (به صورت موقت)
- اختلالات عصبی-عضلانی مانند دیستروفی عضلانی
- حالت بد بدن هنگام نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت
علائم لوردوز
نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند
لوردوز ممکن است بدون علامت باشد، اما در موارد متوسط تا شدید، علائم زیر بروز می‌کند:
- درد کمر (به‌ویژه در ناحیه تحتانی)
- خستگی عضلانی بعد از ایستادن طولانی
- بیرون‌زدگی شکم نسبت به سینه
- کاهش انعطاف‌پذیری در ناحیه کمری
- احساس فشار در مهره‌ها یا دیسک‌ها
- اختلال در راه رفتن یا خم شدن
انواع لوردوز
همه لوردوزها شبیه هم نیستند
| نوع لوردوز | توضیح |
|---|---|
| لوردوز وضعیتی (Postural) | ناشی از حالت بدنی نامناسب، چاقی یا ضعف عضلات؛ اغلب قابل برگشت با ورزش و اصلاح سبک زندگی |
| لوردوز ساختاری (Structural) | به علت مشکلات اسکلتی مانند انحراف لگن یا ناهنجاری‌های مادرزادی؛ نیازمند درمان تخصصی |
| لوردوز مادرزادی | از بدو تولد وجود دارد؛ در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد |
| لوردوز نوروماسکولار | ناشی از بیماری‌های عضلانی یا عصبی؛ اغلب همراه با سایر ناهنجاری‌های ستون فقرات |
لوردوز چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک متخصص ارتوپدی یا فیزیوتراپیست معمولاً با معاینه فیزیکی، بررسی حالت بدن و در صورت نیاز، تصویربرداری با اشعه X یا MRI اقدام به تشخیص دقیق میزان قوس کمری می‌کند.
آیا لوردوز خطرناک است؟
در موارد خفیف، لوردوز معمولاً درد یا عارضه جدی ایجاد نمی‌کند و با ورزش و فیزیوتراپی قابل کنترل است. اما در موارد پیشرفته یا بدون درمان، می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- افزایش فشار بر روی دیسک‌های بین‌مهره‌ای
- درد مزمن کمر
- اختلال در راه رفتن
- فشار به اعصاب کمری و بروز بی‌حسی یا گزگز
راه‌های درمان لوردوز
از ورزش‌درمانی تا جراحی در موارد نادر
درمان‌های غیرجراحی
- تمرینات کششی و تقویتی برای عضلات شکم، باسن و کمر
- اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن
- کاهش وزن در صورت چاقی
- استفاده از کمربند طبی در موارد خاص
- درمان صافی کف پا در صورت وجود
- ماساژ درمانی و تکنیک‌های دستی در فیزیوتراپی
درمان‌های پزشکی
- مصرف داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد
- تزریق برای کاهش دردهای شدید ناشی از فشردگی اعصاب
درمان‌های جراحی (بسیار نادر)
در مواردی که قوس بیش‌ازحد باعث اختلال عملکرد و درد مزمن غیرقابل کنترل شود، جراحی اصلاحی پیشنهاد می‌شود.
تفاوت بین لوردوز و کیفوز چیست؟
| ویژگی | لوردوز | کیفوز |
|---|---|---|
| جهت انحنا | به سمت جلو (داخل بدن) | به سمت عقب (پشت بدن) |
| ناحیه شایع | کمر (Lumbar) | قفسه سینه (Thoracic) |
| ظاهر بدن | شکم بیرون‌زده و گودی کمر زیاد | پشت قوزدار یا خمیده |
| علت شایع | چاقی، ضعف عضلات شکم | پوکی استخوان، بد نشستن |
آیا می‌توان از لوردوز پیشگیری کرد؟
بله. پیشگیری از افزایش قوس کمری ممکن است از طریق:
- حفظ وزن سالم
- فعالیت بدنی منظم و تمرینات تقویتی
- اصلاح الگوی نشستن و ایستادن
- پوشیدن کفش مناسب و پرهیز از کفش‌های پاشنه‌بلند
- مراجعه منظم به فیزیوتراپیست در صورت احساس ناهنجاری