به محض اینکه شک کردید شما یا فرزندتان، دچار اسکولیوز هستید، برای تشخیص اسکولیوز باید به پزشک مراجعه نمایید. تشخیص و درمان زودرس، بهترین راه پیشگیری از پیشرفت انحناست. برای برخی والدین و کودکان، مربی بهداشت مدرسه اولین کسی است که متوجه اسکولیوز می‌شود. یک آزمایش ساده، انجام تست «Adam’s forward bending test» است، که کودک به سمت جلو روی کمر خم می‌شود و بازوهایش را به طور مستقیم به سمت زمین باز می‌کند، این وضعیت مشابه حالتی است که هنگام شیرجه در یک استخر شنا رخ می‌دهد.
این حالت معمولاً اختلالاتی مانند یک قوز دنده ای یا یک شکل نادرست پشت را آشکار می‌سازد. این تست به شناسایی یک انحنای غیر طبیعی کمک می‌کند؛ ولی نمی‌تواند شدت انحنا را بیان کند؛ لذا مراجعه به پزشک الزامی است. پزشک با استفاده از آزمایش‌های مختلف می‌تواند انحنا را دیده و اندازه گیری نماید.
تشخیص اسکولیوز با تست خط شاقولی (plumb Line Test)
این تست، بررسی سریع دیداری برای مشاهده ی مستقیم بودن ستون فقرات است. در اسکولیوزیس، خط شاقول، به جای اینکه درست در قسمت میانی باسن قرار گیرد، از ناحیه گردن به سمت راست یا چپ می‌افتد.
تست خط شاقولی یا “آزمایش شاقول” معمولاً برای بررسی تراز بودن یا عمودی بودن یک سطح استفاده می‌شود. در این آزمایش از یک شاقول (که یک وزنه به یک نخ آویزان است) استفاده می‌شود تا نشان دهد آیا یک سطح به طور عمودی قرار دارد یا خیر.
برای انجام تست خط شاقولی:
- یک نخ بلند با یک وزنه (شاقول) در پایین آن آماده کنید.
- نخ را از جایی ثابت آویزان کنید.
- اجازه دهید شاقول به طور طبیعی و به سمت پایین آویزان شود تا نخ کاملاً عمودی شود.
- حالا می‌توانید این خط عمودی را با سطح یا جسمی که می‌خواهید تراز آن را بررسی کنید مقایسه کنید. اگر جسم یا سطح به‌طور دقیق در راستای نخ شاقول قرار گرفت، این یعنی سطح عمودی و تراز است.
این روش به طور معمول در ساخت‌وساز، نقشه‌کشی، یا هر جایی که دقت در عمودی بودن اهمیت داشته باشد، استفاده می‌شود.
تشخیص اسکولیوز با اسکولیومتر Scoliometer
اگر پزشک یک قوز دنده ببیند، می‌تواند از یک اسکولیومتر برای اندازه گیری میزان قوز استفاده نماید. این یک آزمایش بدون درد و غیر تهاجمی است.
اسکولیومتر (Scoliometer) یک ابزار پزشکی است که برای ارزیابی و اندازه‌گیری انحنای ستون فقرات، به‌ویژه در موارد اسکولیوز (انحراف غیرطبیعی ستون فقرات به طرفین)، استفاده می‌شود. این ابزار به پزشکان کمک می‌کند تا انحنای جانبی ستون فقرات را اندازه‌گیری کرده و میزان شدت اسکولیوز را تعیین کنند.
نحوه استفاده از اسکولیومتر:
- بیمار باید در حال ایستاده و به صورت مستقیم قرار بگیرد.
- پزشک اسکولیومتر را روی پوست پشت بیمار قرار می‌دهد، به طور معمول در ناحیه کمر یا قفسه سینه، جایی که انحنای ستون فقرات بیشتر قابل مشاهده است.
- دستگاه زاویه انحراف را اندازه‌گیری می‌کند که به پزشک کمک می‌کند میزان خمیدگی و انحراف ستون فقرات را تعیین کند.
اسکولیومتر برای تشخیص و پیگیری وضعیت اسکولیوز در مراحل ابتدایی بسیار مفید است و معمولاً به عنوان یک ابزار غیرتهاجمی و ساده استفاده می‌شود. با این حال، برای تشخیص دقیق‌تر ممکن است پزشک به سایر آزمایش‌ها مانند تصویربرداری با اشعه ایکس (X-ray) نیز نیاز داشته باشد.
رادیوگرافی Radiography
یک رادیوگرافی می‌تواند برای تأیید اسکولیوز کمک نماید. این آزمایشنشان می دهد کجای ستون فقرات دچار اسکولیوزیس شده و وسعت انحنا چقدر است.
در صورت لزوم، پزشک، رادیوگرافی همه ی ستون فقرات را در خواست می‌کند. رادیوگرافی، تصاویری از جلو، پشت و طرفین ستون فقرات ایجاد می‌کند. برخی اوقات رادیوگرافی در حالات مختلف، برای بهتر دیدن انحناهای طبیعی در خواست می‌شود. با استفاده از رادیوگرافی(و گاه سی تی اسکن استخوان) ستون فقرات، پزشک می‌تواند شدت انحنا را محاسبه نماید. این امر با روشcobb انجام می‌شود که انحناها را به صورت درجه بیان می‌کند. انحناهای بیش از 25 تا 30 درجه، قابل توجه و اگر بیش از 45 تا 50 درجه باشد، شدید خوانده می‌شود. پزشک همچنین معاینه ی فیزیکی و عصبی انجام می‌دهد.
در معاینه ی فیزیکی، پزشک وضعیت بدنی، دامنه ی حرکتی و حالت فیزیکی را مشاهده کرده و به هرگونه حرکت منجر به درد توجه می‌نماید.
پزشک، ستون فقرات را لمس کرده و به انحنا و راستایی آن توجه کرده و گرفتگی عضلانی را احساس می‌کند. در طول معاینه عصبی، پزشک رفلکس‌ها، قدرت عضلانی و سایر تغییرات عصبی و توزیع درد را بررسی می‌کند. تمام این‌ها برای این است که تصور بهتری از سلامتی عمومی شما (یا فرزندتان) به دست آید. در کودکان، تکامل اسکلتی نیز تعیین می‌شود (اینکه چه مقدار از رشد کودک باقی مانده است). ممکن است پزشک از یک رادیوگرافی برای تعیین سن استخوانی استفاده نماید. دانستن این مسأله یک امر مهم است؛ چرا که میزان باقی مانده از رشد کودک، نحوه ی درمان اسکولیوز را تعیین می‌کند.
برای مشخص کردن سن استخوانی، پزشک می‌تواند یک رادیوگرافی مچ دست درخواست کرده و آن را با طبقه بندی استاندارد Greulich & Plye مقایسه نماید. با مقایسه ی نتایج رادیوگرافی مچ دست با یک استاندارد بین‌المللی، وی می‌تواند در مورد میزان رشد باقی مانده و احتمالی اسکولیوزیس تصمیم بگیرد. همچنین زمان بلوغ اسکلتی تعیین می شود. پزشک، سن شروع بلوغ (برای پسران) و شروع قاعدگی (برای دخترها) را می پرسد. با این معاینات و تست‌ها، پزشک به دنبال دو مسأله ی اصلی می‌گردد: شدت اسکولیوز و علت آن. هردو مورد به تعیین برنامه ی درمان کمک می‌کند.