جراحی اسکولیوز یک روش درمانی است که برای اصلاح انحراف غیرطبیعی ستون فقرات (اسکولیوز) به کار می‌رود. این جراحی زمانی انجام می‌شود که انحراف ستون فقرات شدید باشد (معمولاً بیش از ۴۰ تا ۵۰ درجه)، به سرعت پیشرفت کند، یا عملکرد بدن و کیفیت زندگی فرد را مختل کند.
هدف از این جراحی تثبیت ستون فقرات با استفاده از پیچ‌ها، میله‌ها و گاهی پیوند استخوان است تا ستون فقرات صاف‌تر شود و از پیشرفت انحراف جلوگیری شود. این روش به بهبود وضعیت بدن، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی کمک می‌کند، اما نیاز به بهبودی طولانی و مراقبت دقیق پس از عمل دارد.
بیشتر بخوانید : بهترین جراح اسکولیوز در تهران
درمان با جراحی اسکولیوز
جراحی اسکولیوز به یک روش درمانی جراحی گفته می‌شود که هدف آن اصلاح انحراف غیرطبیعی ستون فقرات (اسکولیوز) است. اسکولیوز زمانی رخ می‌دهد که ستون فقرات به طرفین انحراف پیدا کند و به شکل حرف “S” یا “C” دیده شود.
این جراحی اغلب زمانی توصیه می‌شود که انحراف شدید باشد و عملکرد طبیعی بدن یا کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
چه افرادی نیاز به جراحی اسکولیوز دارند؟
افرادی که نیاز به جراحی اسکولیوز دارند معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- انحراف شدید ستون فقرات: اگر زاویه انحراف ستون فقرات (زاویه کوب) بیش از ۴۰ تا ۵۰ درجه باشد و این انحراف به سرعت پیشرفت کند.
- درد مداوم: بیمارانی که دچار درد مزمن ناشی از اسکولیوز هستند و درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی یا داروها نتوانسته‌اند درد را کاهش دهند.
- اختلال در عملکرد اندام‌های حیاتی: در مواردی که اسکولیوز به حدی پیشرفت کرده باشد که بر عملکرد ریه‌ها یا قلب تأثیر بگذارد، جراحی ضروری است.
- عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی: افرادی که روش‌های غیرتهاجمی مانند کمربند طبی، تمرینات اصلاحی یا فیزیوتراپی برایشان مؤثر نبوده است.
- پیشرفت سریع انحراف: در کودکان و نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند و اسکولیوز به سرعت در حال بدتر شدن است.
- تأثیر روانی و اجتماعی: بیمارانی که به دلیل انحراف ستون فقرات دچار مشکلات روانی، کاهش اعتماد به نفس یا محدودیت‌های اجتماعی شده‌اند.
این تصمیم معمولاً پس از بررسی دقیق وضعیت بیمار توسط پزشک متخصص و انجام آزمایش‌های مربوط اتخاذ می‌شود.
مراحل آماده شدن برای جراحی اسکولیوز
برای جراحی اسکولیوز، بیمار نیاز به آمادگی جسمی و روانی دارد:
- مشاوره با جراح: پزشک وضعیت بیمار را بررسی کرده و نوع روش جراحی را مشخص می‌کند.
- انجام آزمایش‌های پیش از عمل: شامل آزمایش خون، تصویربرداری با اشعه ایکس، MRI یا CT اسکن.
- تنظیم سبک زندگی: ممکن است پزشک پیشنهاد دهد تا قبل از جراحی از ورزش‌های سبک استفاده شود.
- قطع داروهای خاص: مصرف داروهایی مانند رقیق‌کننده‌های خون ممکن است موقتاً متوقف شود.
- آمادگی ذهنی: توضیحات کامل درباره روند جراحی به بیمار و خانواده ارائه می‌شود.
مزایای جراحی اسکولیوز
جراحی اسکولیوز مزایای متعددی دارد که نه تنها به بهبود فیزیکی، بلکه به ارتقای کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند. در ادامه، این مزایا به طور کامل توضیح داده شده است:
1. اصلاح انحراف ستون فقرات
هدف اصلی جراحی اسکولیوز، صاف کردن ستون فقرات است. این جراحی با استفاده از پیچ‌ها، میله‌ها و گاهی پیوند استخوان، ستون فقرات را تثبیت کرده و انحراف غیرطبیعی آن را کاهش می‌دهد. این اصلاح می‌تواند ظاهر بدن را بهبود بخشد و بیمار را از مشکلات ناشی از عدم تقارن نجات دهد.
2. جلوگیری از پیشرفت انحراف
بدون درمان، انحراف ستون فقرات ممکن است به مرور زمان بدتر شود، به خصوص در کودکان و نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند. جراحی اسکولیوز به تثبیت ستون فقرات کمک کرده و از پیشرفت بیشتر انحراف جلوگیری می‌کند.
3. کاهش یا حذف درد
بسیاری از بیماران مبتلا به اسکولیوز شدید، درد مزمنی در ناحیه کمر یا ستون فقرات تجربه می‌کنند. جراحی می‌تواند فشار روی عضلات، اعصاب و مفاصل را کاهش داده و در نتیجه درد را تسکین دهد.
4. بهبود عملکرد ریه و قلب
در موارد اسکولیوز شدید، انحراف ستون فقرات ممکن است فضای داخلی قفسه سینه را محدود کند و باعث اختلال در عملکرد ریه‌ها یا قلب شود. با اصلاح انحراف، فضای بیشتری برای عملکرد طبیعی این اندام‌ها فراهم می‌شود و مشکلات تنفسی و قلبی بهبود می‌یابند.
5. افزایش کیفیت زندگی
اصلاح ظاهر بدن، کاهش درد و بهبود عملکرد جسمی می‌تواند تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی داشته باشد. بیمار پس از جراحی احساس بهتری نسبت به بدن خود پیدا کرده و اعتماد به نفس بیشتری خواهد داشت.
6. بهبود عملکرد حرکتی
در حالی که اسکولیوز ممکن است حرکت و انعطاف بدن را محدود کند، جراحی می‌تواند تعادل ستون فقرات را بهبود دهد و فشار روی سایر مفاصل بدن، مانند لگن و زانوها، را کاهش دهد. این موضوع به بهبود عملکرد حرکتی و جلوگیری از آسیب‌های جانبی کمک می‌کند.
7. پیشگیری از عوارض آینده
در صورتی که اسکولیوز درمان نشود، می‌تواند عوارضی مانند دردهای مزمن، تغییرات غیرطبیعی در ساختار بدن، و حتی مشکلات عصبی ایجاد کند. جراحی می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کرده و بیمار را از مشکلات طولانی‌مدت مصون نگه دارد.
8. امکان رشد طبیعی در کودکان
در مواردی که اسکولیوز در کودکان با استفاده از میله‌های رشدپذیر درمان می‌شود، جراحی اجازه می‌دهد ستون فقرات همراه با بدن کودک رشد کند. این تکنیک‌ها از مشکلات آینده جلوگیری کرده و کیفیت زندگی را در دوران رشد حفظ می‌کنند.
9. مزایای روانی و اجتماعی
افرادی که اسکولیوز شدید دارند ممکن است به دلیل ظاهر نامتقارن بدن، مشکلات روانی یا اجتماعی را تجربه کنند. جراحی با بهبود وضعیت ظاهری بدن می‌تواند این مشکلات را کاهش دهد و اعتماد به نفس بیمار را بهبود بخشد.
10. بهبود توانایی انجام فعالیت‌های روزمره
بیماران پس از جراحی اغلب توانایی بیشتری در انجام فعالیت‌های روزمره، از جمله کار، ورزش و سایر فعالیت‌های بدنی پیدا می‌کنند، که این امر تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی آن‌ها دارد.
معایب جراحی انحراف ستون فقرات
- خطرات بیهوشی: مانند هر جراحی دیگری، خطراتی مثل واکنش به بیهوشی وجود دارد.
- زمان بهبودی طولانی: بیمار ممکن است چندین ماه نیاز به استراحت و محدودیت‌های حرکتی داشته باشد.
- خطر عفونت یا خونریزی: این موارد نادر هستند اما امکان وقوع دارند.
- محدودیت در حرکت ستون فقرات: گاهی پس از جراحی، انعطاف‌پذیری ستون فقرات کاهش می‌یابد.
- نیاز به جراحی مجدد: در برخی موارد، ممکن است بیمار به جراحی دیگری نیاز پیدا کند.
بیشتر بخوانید : سوالات رایج در ارتباط با اسکولیوز
چند ساعت طول می‌کشد جراحی اسکولیوز انجام شود؟
مدت زمان جراحی اسکولیوز به عواملی مانند شدت انحراف ستون فقرات، تکنیک جراحی مورد استفاده، و شرایط خاص بیمار بستگی دارد. به طور معمول، این جراحی بین ۴ تا ۸ ساعت طول می‌کشد.
در موارد پیچیده‌تر که نیاز به اصلاحات بیشتری دارند، ممکن است زمان جراحی طولانی‌تر شود. علاوه بر زمان اصلی جراحی، مراحل پیش از عمل (مانند آماده‌سازی بیمار و بیهوشی) و پس از عمل (مانند بیدار شدن از بیهوشی) نیز به زمان کلی فرایند اضافه می‌کنند.
بعد از جراحی به چند روز استراحت نیاز داریم؟
- بیمارستان: بیماران معمولاً بین ۳ تا ۷ روز پس از جراحی در بیمارستان بستری می‌شوند.
- بهبودی اولیه: بازگشت به فعالیت‌های روزمره معمولاً به ۴ تا ۶ هفته زمان نیاز دارد.
- بهبودی کامل: روند بهبودی کامل ممکن است ۶ ماه تا یک سال طول بکشد، که در این مدت باید از فعالیت‌های سنگین اجتناب کرد.
بیشتر بخوانید : علت انحراف ستون فقرات
آیا جراحی اسکولیوز برای کودکان متفاوت است؟
بله، جراحی اسکولیوز برای کودکان به دلیل رشد مداوم ستون فقرات آن‌ها متفاوت است. در کودکان از ابزارهای خاصی مانند میله‌های رشدپذیر استفاده می‌شود که به تنظیم طول ستون فقرات با افزایش قد کودک کمک می‌کنند. این میله‌ها ممکن است نیاز به تنظیمات دوره‌ای داشته باشند.
آیا جراحی اسکولیوز دردناک است؟
درد پس از جراحی اسکولیوز طبیعی است، اما با کمک داروهای مسکن مدیریت می‌شود. بسیاری از بیماران گزارش می‌دهند که درد پس از جراحی به مراتب کمتر از درد ناشی از اسکولیوز قبل از عمل است.
همچنین، تیم پزشکی برای تسکین درد و افزایش راحتی بیمار در طول دوره بهبودی تلاش می‌کند.
این مقاله اطلاعات جامعی در مورد جراحی اسکولیوز و فرآیندهای مرتبط با آن ارائه می‌دهد و می‌تواند برای بیماران یا خانواده‌هایی که قصد انجام این جراحی را دارند، راهنمایی مفید باشد.